Wij zijn ervan overtuigd dat partnerschap, respect en persoonlijke relaties het mogelijk maken om eerlijk samen te werken over de hele wereld. Als stichtend lid van Fair Rubber e.V. hebben we al verschillende keren gezien hoe sommige projecten die mogelijk zijn gemaakt door de Fair Trade-premie, het leven van enkele duizenden mensen een beetje gemakkelijker hebben gemaakt. Een daarvan is het waterproject dat werd uitgevoerd op de rubberplantage Udabage in Sri Lanka.
WJ Christian zit op de vloer van zijn schuurtje, gereedschap, reserveonderdelen, oud ijzer en kabels liggen om hem heen opgestapeld. Uit het gebied achter Christian's houten krat, dat is omgeven door een dik hek, klinken vrolijke gierende geluiden - vier jongens proberen de nieuwe douches uit. Voordat de openbare douche in de open lucht werd geïnstalleerd, kon je je alleen wassen in het nabijgelegen beekje.
De douches maken deel uit van het Fair Trade waterproject en er is een reden waarom ze vlak achter de werkplaats van meneer Christian zijn gebouwd: hij kan er zonder hulp bij. De 52-jarige liep als baby polio op, zijn benen zijn gebogen en spierloos en hij kan zich alleen met moeite op handen en voeten voortbewegen. "Het waterproject heeft me veel onafhankelijker gemaakt," zegt hij. Nu kan hij niet alleen zonder hulp een bad nemen, maar de dorpelingen hebben ook een van de 12 gemeenschappelijke drinkwaterkranen direct achter het huis van Christian geïnstalleerd, waardoor hij niet steeds aan zijn tante of buren hoeft te vragen om water te halen.
Iedereen was blij om hem te helpen, want WJ Christian staat bekend om zijn vakmanschap - als hij het niet kan repareren, hoort het echt in de prullenbak. In 1995 bouwde hij in slechts zes maanden een volledig gemotoriseerde driewieler, laag genoeg om er zonder problemen op en af te kunnen stappen. Sindsdien rijdt hij niet alleen op zondag naar de kerk, maar kan hij ook klanten overal op de plantage bereiken - of iemand nu nieuwe, handgemaakte houten raamkozijnen nodig heeft of een ventilator moet worden voorzien van een nieuwe kabel. Met zijn talent en zijn nauwkeurige manier van werken heeft WJ nu een reputatie die verder reikt dan de grenzen van de plantage. Maar het meeste werk doet hij in zijn werkplaats: meer dan 20 jaar geleden vroeg een plantagebeheerder hem of hij de messen van de rubbertappers kon slijpen - WJ Christian kon dat natuurlijk en doet dat nog steeds. Het kost hem ongeveer een uur om het trekmes, dat op een houtbeitel lijkt, te repareren en weer bruikbaar te maken. Hij slijpt tot 10 messen per dag, krijgt daarvoor elk 180 Rs en verdient daarmee, samen met zijn andere baantjes, genoeg om van te leven.
Het fairtrade waterproject komt ten goede aan 72 gezinnen, zes gezinnen delen elk een drinkwaterkraan en maken allemaal gebruik van de vier douches. Elke familie betaalde een eenmalig bedrag van Rs 100 om de kraan te installeren en Rs 20 per maand om het water te gebruiken. Het geld wordt geïnd door de leden van het watercomité, die op hun beurt verantwoordelijk zijn voor de regelmatige controle en het onderhoud van de kranen en toevoerleidingen - dit betekent dat de gezinnen betalen voor een dienst die het watercomité moet leveren.
De leden van het comité voor eerlijke handel zijn van mening dat een kleine financiële bijdrage van de begunstigden ertoe leidt dat ze het project als hun eigen project gaan beschouwen en er op een verantwoordelijke manier mee omgaan. Later dit jaar kunnen de gezinnen watermeters kopen (de kosten zijn 2000 Rs en kunnen over twee jaar worden afbetaald). Pas daarna zullen er aparte leidingen worden aangelegd, zodat elk gezin een wateraansluiting direct in huis heeft. Een grote verandering in een gemeenschap waar tot nu toe de dichtstbijzijnde waterbron twee tot drie maanden per jaar opdroogde en elke liter water meer dan 500 meter van een andere bron gedragen moest worden.
De gezinnen wonen in gebouwen die 'Lines' worden genoemd, een vorm van huisvesting die in de 19e eeuw door de Britten werd geïntroduceerd op rubber- en theeplantages. Elk gezin woont in twee kamers in een langwerpig gebouw van één verdieping dat toegankelijk is via een veranda. Maar met de tempel, de bushalte en een enorme peepulboom hebben de 'Lines' in Udabage bijna het karakter van een klein dorp. En de bewoners hebben duidelijk een gemeenschapsgevoel en verantwoordelijkheidsgevoel - dat de douches zo dicht mogelijk bij het huis en de werkplaats van WJ Christian zouden worden gebouwd, was vanaf het begin duidelijk.
